วัฒนชัย วินิจจะกูล

จากเพจเฟซบุ๊กที่แชร์เอกสารบทความวิชาการให้โหลดอ่านฟรี ขยับขยายมาเป็นแหล่งรวมหนังสือมือสอง ซึ่งคัดสรรตามรสนิยมของ ทศพล กรรณิกา ผู้ก่อตั้งเพจ ลิเบอร์เต้บุคส์ (Liberte Books) ปัจจุบันเป็นนักศึกษาปริญญาโท สาขาวิชาประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เสน่ห์ของเพจร้านหนังสือออนไลน์แห่งนี้ นอกจากความหลากหลายของหนังสือแล้ว หนังสือจำนวนไม่น้อยยังบ่งบอกถึงความสนใจและแนวคิดของเจ้าของร้าน มีการแนะนำหนังสือเก่าที่หลายคนแทบไม่เคยรู้จัก และบางครั้งยังนำเอกสารวิจัยหรือบทความวิชาการชั้นดีที่หาได้ยาก มาให้ดาวโหลดอ่านกันฟรีอีกด้วย รายได้จากการขายทำให้การใช้ชีวิตในการเรียนของเขาไม่ขัดสนจนเกินไปนัก แต่สิ่งสำคัญยิ่งกว่านั้นคือการมีชุมชนของคนที่ชอบอ่านและสนใจในเรื่องเดียวกันหรือคล้ายกัน ผ่านหนังสือและเอกสารที่เขาเลือกมานำเสนอ ทำให้มีโอกาสได้แลกเปลี่ยนขยายความคิดออกไปกว้างไกลกว่าเดิม พิสูจน์ให้เห็นว่าหนังสือและความรู้นั้นจะไม่หยุดนิ่งตายซาก หากมีคนอ่านซ้ำ อ่านใหม่ และเข้ามาร่วมวิพากษ์ต่อเติม

งานแปลไม่ใช่งานลอก เบื้องหลังงานแปลที่ดีคือการทำงานอย่างหนักเพื่อที่จะ ‘แปร’ และ ‘แปลง’ สารที่ผู้เขียนภาษาต้นทางมุ่งหวังจะสื่อสารกับผู้อ่านให้เกิดความเข้าใจตรงกันมากที่สุด กล่าวในแง่นี้ ความเชี่ยวชาญชำนาญการใช้ภาษาจึงเป็นพื้นฐานสำคัญและจำเป็น แต่นั่นดูเหมือนยังไม่เพียงพอ เพราะการแปลนั้นหาใช่เพียงแค่การเปลี่ยนจากภาษาหนึ่งไปเป็นอีกภาษาหนึ่งเท่านั้น ผู้แปลยังต้องมีความเข้าใจอย่างลึกซึ้งถึงบริบททางวัฒนธรรม ศาสนา ประวัติศาสตร์ ภาษา แม้กระทั่งปรัชญาวิธีคิดและชีวิตทางสังคมของผู้เขียนอีกด้วย ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าโลกมนุษย์นั้นมีวิวัฒนาการเคลื่อนไปข้างหน้าได้ด้วยการแปล เพราะความรู้และวิทยาการใหม่ๆ นั้นจะเกิดการแลกเปลี่ยนเคลื่อนย้ายข้ามภูมิศาสตร์กายภาพได้ก็ต้องอาศัยความเข้าใจซึ่งกันและกันผ่านการสื่อสารข้ามภาษา การแปลจึงเป็นเครื่องมือหรือเทคโนโลยีดั้งเดิมที่มนุษย์ใช้กันมาอย่างยาวนาน ภัควดี วีระภาสพงษ์ หนึ่งในนักแปลที่มีผลงานให้เห็นอย่างสม่ำเสมอ เปิดบ้านให้สัมภาษณ์ถึงมุมมองความคิดที่มีต่อการทำงานแปล กระบวนการแปลที่ต้องมีการแสวงหาข้อมูลความรู้เพิ่มเติม รวมถึงความละเอียดและเอาใจใส่ในการแปลเพื่อให้ได้ผลงานที่มีคุณภาพ พร้อมทั้งคุยถึงหนังสือ 3 เล่มที่เธอมีบทบาทเป็นผู้แปลและแปลร่วม ได้แก่ สามัญสำนึก (Common Sense) ประวัติศาสตร์ฉบับย่อของลัทธิเสรีนิยมใหม่ (A Brief History of Neoliberalism) และสมัญญาแห่งดอกกุหลาบ (The…

          จนถึงวันนี้ ใครที่มีภาพจำหน่วยงานอย่าง กศน. ว่าเป็นองค์กรรัฐที่ทำเรื่องการศึกษานอกโรงเรียน ควรต้องคิดใหม่ เพราะภารกิจของ กศน. ไม่ได้มีเพียงแค่การส่งเสริมสนับสนุนให้คนรักเรียนที่หลุดออกจากระบบการศึกษาได้มีโอกาสทางการศึกษาทัดเทียมกับคนอื่นเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมไปถึงการส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน การส่งเสริมอาชีพ และการเรียนรู้ตลอดชีวิตของคนทั้งประเทศ อีกด้วย           ภารกิจอันใหญ่โตกว้างขวางเช่นนี้ เป็นไปไม่ได้เลยที่หน่วยงานเพียงแห่งเดียวจะสามารถดำเนินการได้เองทั้งหมด มีเพียงหนทางเดียวคือจะต้องทำงานแบบเครือข่ายและสร้างการมีส่วนร่วม บวกกับการใช้ความคิดสร้างสรรค์ให้มากที่สุด เพื่อทลายข้อจำกัดและอุปสรรคทุกประเภท           จึงกล่าวได้ว่า การทำงานแบบเครือข่าย เน้นสร้างการมีส่วนร่วม และตระหนักในพลังของการใช้ความคิดสร้างสรรค์ ได้กลายเป็นดีเอ็นเอของคน กศน. ไปโดยปริยาย           ทิพวรรณ เตียงธวัช ผู้อำนวยการ สำนักงาน กศน. จังหวัดเชียงใหม่ บอกเล่าเรื่องราวการทำงานของ กศน. ในระดับจังหวัด ที่สะท้อนให้เห็นถึงคุณลักษณะการทำงานของหน่วยงานนี้ในภาพใหญ่ระดับประเทศ แม้ว่าแต่ละจังหวัดแต่ละพื้นที่จะมีประเด็นปัญหาปลีกย่อยแตกต่างกัน และจำเป็นต้องใช้วิธีการแก้ปัญหาที่แตกต่างกัน…